O ζωγράφος, µυθιστοριογράφος και κινηµατογραφιστής Roee Rosen γεννήθηκε το 1963 και είναι µια φωνή του Ισραήλ που ασκεί δριµεία κριτική. Παρότι το έργο του ασχολείται πρωτίστως µε την απεικόνιση του πόθου και της δοµικής βίας, ο Rosen έχει διαµορφώσει ένα καλλιτεχνικό σύµπαν που υποσκάπτει τις κανονιστικές επιπτώσεις των ταυτοτήτων και των ταυτοποιήσεων µέσα από τη µυθοπλασία, την ειρωνεία και την αναθεώρηση. Συνδέει, σε αναρίθµητες παραλλαγές, την τρέχουσα πολιτική πρακτική του Ισραήλ και της υφηλίου µε µυθικές και πολιτικές αναφορές στην ευρωπαϊκή και στην εβραϊκή ιστορία. Αξιοποιώντας µεγάλη ποικιλία από φανταστικούς ήρωες, εικονογραφικά µοτίβα και κωδικούς, ο Rosen συχνά αναφέρεται όχι µόνο στον κανόνα της ιστορικής πρωτοπορίας και στις παραβατικές παραδόσεις, από εκείνη του Marquis de Sade έως του Georges Bataille, αλλά και στα δηµοφιλή µέσα, στην πολιτική προπαγάνδα και στα κλασικά παιδικά παραµύθια, τα οποία επίσης µεταµορφώνει.

Το πρωτοποριακό έργο Live and Die as Eva Braun (Ζήσε και πέθανε όπως η Εύα Μπράουν, 1995-97) του Rosen, υπό τη µορφή εγκατάστασης και βιβλίου, εξωθεί τον θεατή να ταυτιστεί µε την ερωµένη του Χίτλερ, και µάλιστα να γίνει η Εύα. Το έργο παρουσιάζει ένα κείµενο που αντιστρέφει τις παραµέτρους της κοινά αποδεκτής ιστορίας δίνοντας φωνή στον παραλογισµό και στην αισχρολογία όσων θεωρούνται ακατονόµαστα. Αυστηρό σε επίπεδο κειµένου, παραληρηµατικό και παραισθησιακό σε εικαστικό επίπεδο, το έργο στο σύνολό του συνιστά ένα διεξοδικό, προκλητικό µετασχόλιο για την πολιτική της µνήµης και για τη διαµόρφωση της ταυτότητας, ειδικότερα δε για τη χρήση και κατάχρηση του Ολοκαυτώµατος στο σηµερινό Ισραήλ.

Η πιο πρόσφατη σειρά έργων του Rosen είναι αφιερωµένη σ’ έναν µυθοπλαστικό ήρωα, τον Ρωσοεβραίο εµιγκρέ Efim Poplavsky (1978-2011), επίσης γνωστό ως Maxim Komar-Myshkin. Όπως και σε προηγούµενα έργα (κυρίως σ’ εκείνο για τη βελγικής καταγωγής σουρεαλίστρια ζωγράφο Justine Frank), ο Rosen επινόησε µια βιογραφία κι ένα έργο που διακρίνονται για τη βαριάς µορφής παράνοια ενός καλλιτέχνη που εµπλέκεται µε τη ρωσική ιστορία και πολιτική, και πιο συγκεκριµένα µε τη µορφή του Βλαντιµίρ Πούτιν. Η καινούρια ταινία του Rosen µε τίτλο The Dust Channel (Το κανάλι της σκόνης, 2016) είναι το τελευταίο κεφάλαιο από τη σειρά που αναφέρεται στην καλλιτεχνική ζωή του Komar-Myshkin. Πρόκειται για οπερέτα, µε λιµπρέτο στα ρωσικά, που λαµβάνει χώρα στο οικιακό περιβάλλον µιας αστικής ισραηλινής οικογένειας της οποίας ο φόβος για τη ρυπαρότητα, τη σκόνη ή για οποιοδήποτε ξένο στοιχείο παίρνει τη µορφή νοσηρής προσκόλλησης στις οικιακές συσκευές καθαρισµού. Ο Rosen κάνει έναν µεταφορικό συσχετισµό της σκόνης µε την άµµο. Η έρηµος καταδεικνύει εµµέσως συγκεκριµένες µορφές της σύγχρονης ξενοφοβίας. Το κέντρο κράτησης, όπου κρατούνται επί µακρόν οι µη αναγνωρισµένοι από το κράτος πολιτικοί πρόσφυγες, βρίσκεται στην ισραηλινή έρηµο και ονοµάζεται Χολότ – που στα εβραϊκά σηµαίνει άµµος.

Hila Peleg