Δευτέρα 10 Απριλίου 2017, 24:00 στην ΕΡΤ2
Chamissos Schatten, Kapitel 1: Alaska und Aleutische Inseln (Η σκιά του Σαμίσο, Κεφάλαιο 1: Αλάσκα και οι Αλεούτιες Νήσοι), 2016, Γερμανία, 193΄
Σκηνοθεσία: Ulrike Ottinger
Η σκιά του Σαμίσο, Κεφάλαιο 1: Αλάσκα και Αλεούτιες Νήσοι της Ulrike Ottinger έχει ως αφετηρία τις αφηγήσεις του Άντελμπερτ φον Σαμίσο. Ο βοτανολόγος και ποιητής του 19ου αιώνα συμμετείχε στην εξερευνητική αποστολή Ρομανζόφ, που σκοπό είχε να βρει ένα πέρασμα ανάμεσα στον Ειρηνικό και στον Ατλαντικό Ωκεανό. Χωρίς να είναι ούτε οδοιπορικό ούτε ντοκιμαντέρ, Η σκιά του Σαμίσο συνυφαίνει ήχο και εικόνα σε μια κινηματογραφική στόφα στην οποία πλέκονται μαζί παρόν και παρελθόν, τέχνη και εθνογραφία.
Η Ottinger συνδυάζει παρατηρήσεις από τις σημειώσεις του Σαμίσο από την αποστολή με αποσπάσματα από τη νουβέλα του Η αλλόκοτη ιστορία του Πέτερ Σλέμιλ του 1814, παράλληλα με αφηγήσεις από άλλους εξερευνητές της εποχής και τη δική της εμπειρία. Το αποτέλεσμα είναι ένας στοχασμός πάνω στην επεκτατική φάση του καπιταλισμού και τον παρατηρητή ως υποκείμενο κατασκευασμένο από την ιστορία.
Ο γερμανικός ρομαντισμός, που ανθούσε την εποχή του ταξιδιού του Σαμίσο, πρότεινε την ανεξαρτησία φύσης και κουλτούρας, καθώς και τον εναρμονισμό των φυσικών και των ανθρωπιστικών επιστημών. Οι αισθητικές και αφηγηματικές προσεγγίσεις της ταινίας εκφράζουν την επιθυμία να ξεπεραστούν τέτοιοι διαχωρισμοί: ανάμεσα στην επιστήμη και στην τέχνη, στον παρατηρητή και στο αντικείμενο της παρατήρησής του, στο ανθρώπινο και στο μη ανθρώπινο.
Η Ottinger αναδομεί την κινηματογραφική εμπειρία του χώρου και του χρόνου κινούμενη ανάμεσα στο τότε και στο τώρα, εξερευνώντας ενδιάμεσους χώρους. Η ταινία της κινείται στο όριο ανάμεσα σε αυτό που παρατηρείται και σε αυτό που αναπαρίσταται. Η σκιά του Σαμίσο είναι μια δήλωση σχετικά με τις μεταβαλλόμενες διαδικασίες της αντίληψης.
—Raquel Schefer, σκηνοθέτρια και μελετήτρια