Κείμενα #11: Loubia Hamra (Ματωμένα φασόλια)
Narimane Mari

Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2017, 24:00 στην ΕΡΤ2
Loubia Hamra (Ματωμένα φασόλια), 2013, Αλγερία/Γαλλία, 88′
Σκηνοθεσία: Narimane Mari (καλλιτέχνις της documenta 14)

Τα Ματωμένα φασόλια, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Narimane Mari, είναι μια ονειρική προσέγγιση στη βίαιη εξέλιξη της πρόσφατης ιστορίας της Αλγερίας. Η δύναμη και η ομορφιά της έγκειται στο ότι δεν καταφεύγει στην άμεση ιστορική αφήγηση, αλλά αναπαριστά το παρελθόν μέσα απ’ το παιχνίδι.

Το άρρητο θέμα της ταινίας είναι η Αλγερία μετά το 1962, όταν η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της ύστερα από έναν οδυνηρό πόλεμο με τη Γαλλία. Η σύρραξη αυτή, που σηματοδότησε το τέλος της γαλλικής αποικιοκρατίας, έμεινε επί χρόνια χωρίς όνομα και χωρίς επίσημη ιστορία. Όμως η μοίρα των δύο χωρών παρέμεινε στενά συνδεδεμένη, με το φάντασμα του πολέμου να στοιχειώνει και τις δυο πλευρές. Σύντομα πολλοί Αλγερινοί πέρασαν τη θάλασσα αναζητώντας δουλειά στα γαλλικά εργοστάσια. Αργότερα το κύμα της κρίσης έκανε πολλούς να επιστρέψουν στις έρημες ακτές μιας ρημαγμένης κοινωνίας που πάλευε με τα φαντάσματα των ηρώων της, ενώ η Γαλλία συνέχιζε να κινεί τα νήματα της αλγερινής οικονομίας και πολιτικής. Ύστερα ήρθε η «μαύρη δεκαετία» του 1990, όπως ονομάστηκε ένας εμφύλιος πόλεμος που κατέδειξε τη διαφθορά της εξουσίας και οδήγησε στην άνοδο του Ισλαμικού Μετώπου Σωτηρίας.

Στα Ματωμένα φασόλια η Mari παρατηρεί τον απόηχο όλων αυτών στα σώματα της σημερινής νεολαίας: σώματα αισθησιακά, γεμάτα σφρίγος, αλλά και σώματα σε μάχη. Ενώ στις πρώτες σκηνές με το κολύμπι στη Μεσόγειο κυριαρχεί η χαρά, σύντομα η ιστορία σηκώνει κεφάλι και επιστρέφει σαν τη μνήμη του νερού για να εισβάλει στους μυς των παιδιών.

Η ταινία αντιμετωπίζει την τραγωδία με ελαφρότητα και παιχνίδι. Ένα παιχνίδι πολέμου προσφέρει έναν άλλο τρόπο να ξεχυθεί αυτό που πριν ήταν υπό έλεγχο: ο λόγος και η ποίηση, η φάρσα και το θέατρο της ζωής που αρνούνται να περιοριστούν σε ένα τραγικό πεπρωμένο.

—Olivier Marboeuf, συγγραφέας, κριτικός και επιμελητής

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια τηλεόραση στις 27.02.2017