Collective Exhibition for a Single Body, περφόρμανς, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, documenta 14
Το Collective Exhibition for a Single Body (Συλλογική έκθεση για ένα σώμα) είναι μια πρόταση του επιμελητή της documenta 14 Pierre Bal-Blanc σε συνεργασία με τον Έλληνα χορογράφο Κώστα Τσιούκα και τους χορευτές και περφόρμερ Μυρτώ Κοντονή και Τάσο Κουκουτά. Ένα σώμα διαιρείται σε επιμέρους τμήματα, σαν σε ανατομική σπουδή. Το κάθε τμήμα, μέλος, μυς ή όργανο γίνεται μέσο για μια δράση υπό την επίβλεψη του επιμελητή και του χορογράφου και εκτελείται από συμμετέχοντες καλλιτέχνες της documenta 14, των οποίων το αντικείμενο είναι διαφορετικό. Οι προτεινόμενες χειρονομίες μεταφράζονται σε παρτιτούρες και ερμηνεύονται από τρεις χορευτές ανάμεσα στους θεατές του μουσείου με τρόπο τυχαίο και συνεχώς επαναλαμβανόμενο.
Παρτιτούρες από τους: Pierre Bal-Blanc, Marie Cool Fabio Balducci, Yael Davids, Maria Eichhorn, Anna Halprin, David Lamelas, Prinz Gholam, Ashley Hans Scheirl, Κώστας Τσιούκας, Annie Vigier & Franck Apertet (les gens d’Uterpan), Lois Weinberger, Μαρία Χασάπη και Artur Zmijewski (2017)
Collective Exhibition for a Single Body
Pierre Bal-Blanc, Αθήνα, Αύγουστος του 2015
(Έργο βασισμένο σε προγενέστερη εκδοχή του 2011)
Ένα σώμα ανατέμνεται σε ξεχωριστά μέρη, όπως σε ανατομική μελέτη. Κάθε τμήμα (μέλος, μυς ή όργανο) γίνεται το μέσο για μια δράση την οποία επιβλέπει ένας επιβλέπων και δημιουργείται από διάφορους προσκεκλημένους. Οι δημιουργοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ίδια μέλη, τους ίδιους μύες, τα ίδια μέρη του σώματος ή όργανα (χέρια, στήθος, δάχτυλα, πόδια, γεννητικά όργανα, μάτια κ.λπ.) και τις λειτουργίες τους (ομιλία, πίεση, κατάποση, φτύσιμο κ.λπ.)· οι επιβλέποντες, όμως, πρέπει να φροντίσουν ότι χρησιμοποιείται ολόκληρο το σώμα και και αναλαμβάνονται δράσεις στη μέγιστη δυνατή ποικιλία. Οι δημιουργοί δεν συμβουλεύονται ο ένας τον άλλον. Ο επιβλέπων καθορίζει τον συνδυασμό δράσεων. Κάθε δημιουργός πρέπει να ορίσει μια δράση (απλή ή περίπλοκη) και να τη μεταγράψει σε παρτιτούρα. Κάθε δράση πρέπει να είναι αναστρέψιμη. Οι χειρονομίες ή δράσεις ενδέχεται να ανατρέψουν την κανονιστική συμπεριφορά του σώματος δημοσίως, αλλά πρέπει επίσης να εκθέτουν τον ανώμαλου χαρακτήρα της κανονιστικότητας την οποία η κοινωνία επιβάλλει στο σώμα.
Κάθε παρτιτούρα πρέπει να υπάρχει ήδη ή να έχει συλληφθεί ως ανεξάρτητη οντότητα· η διάρκεια ή επαναληπτικότητά της δεν πρέπει να είναι τόσο υπερβολική ώστε να ξεπερνά σε διάρκεια τις υπόλοιπες παρτιτούρες (όταν εκτελείται ανεξάρτητα, όπως επιτρέπει το έργο σε ορισμένες συνθήκες, η δράση μπορεί να υλοποιείται επ’ αόριστον). Ο αριθμός των δημιουργών δεν είναι περιορισμένος· όσο περισσότεροι, όμως, τόσο δυσκολότερη καθίσταται η απομνημόνευση όλων των χειρονομιών και κατά συνέπεια απαιτείται η απασχόληση καταρτισμένων ατόμων για την εκτέλεσή τους. Η σειρά των χειρονομιών που απαρτίζουν το έργο Collective Exhibition for a Single Body δεν πρέπει να εκτελείται άπαξ, αλλά να επαναλαμβάνεται τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της περφόρμανς. Κάθε περφόρμερ του οποίου το σώμα χρησιμοποιείται ως το μέσο όπου υλοποιείται το έργο (χορευτής, μοντέλο, ηθοποιός ή άλλος) πρέπει να έχει απομνημονεύσει την παρτιτούρα. Στην περίπτωση ερασιτεχνών, οι παρτιτούρες μπορεί να είναι περιορισμένες. Έτσι οι ερασιτέχνες περφόρμερ μπορούν να διαλέξουν ένα απόσπασμα της έκθεσης και να κατατάξουν τις επιλεγμένες παρτιτούρες σε εναλλακτική σειρά ανάλογα με τις επιθυμίες τους.
Όταν το έργο Collective Exhibition for a Single Body υλοποιείται σε εσωτερικό ή εξωτερικό δημόσιο χώρο από απεριόριστο αριθμό αμειβόμενων επαγγελματιών ή ερασιτεχνών περφόρμερ (που μπορεί να είναι χορευτές, μοντέλα, ηθοποιοί κ.λπ.), η περφόρμανς θα πρέπει είτε να λαμβάνει υπόψη είτε να αντιστέκεται στο δεδομένο περιβάλλον και μπορεί να λάβει χώρα εντός συγκεκριμένων παραμέτρων ή να ακολουθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και διαδρομή. Σε κάθε περίπτωση, η περφόρμανς πρέπει να λαμβάνει χώρα στους κόλπους του κοινού με βάση την τυχαιότητα· στη διάρκεια κάθε περφόρμανς, ο επιβλέπων πρέπει να φροντίζει ώστε ο ρυθμός παραμένει τυχαίος, οι εμφανίσεις απροσχεδίαστες και η επανάληψη διαρκής.
Το έργο σχεδιάζεται να εγκαινιαστεί ή να παρουσιαστεί και να σχολιαστεί σε ένα θέατρο ανατομίας ή παρόμοιο περιβάλλον. Αυτή η ξεχωριστή δημόσια περφόρμανς θα εντάξει τόσα άτομα για να εκτελέσουν κάθε δράση, σε αργό ρυθμό, όσοι θα είναι και οι δημιουργοί που θα συνεισφέρουν. Κάθε μέλος της ομάδας, τοποθετημένο σε σειρά ή κύκλο ή άλλο σχήμα, θα εκτελεί τη χειρονομία του με τη σειρά του. Τέλος, ένα μέλος κάθε φύλου θα εκτελέσει όλη τη σειρά χειρονομιών από την αρχή μέχρι το τέλος (τότε όλη η ομάδα είναι ελεύθερη να εκτελέσει την πλήρη διαδοχή, πλήρως ή τμηματικά, σε ποικίλες ταχύτητες, ενώ σταδιακά θα φοράει τα ρούχα, αν τα είχε βγάλει, και τελικά θα αναμειγνύεται με το κοινό).
Τα άτομα που έχουν μάθει τις διάφορες χειρονομίες ή δράσεις μπορούν να εκτελέσουν το έργο Collective Exhibition for a Single Body πλήρως ή τμηματικά, γυμνά ή ντυμένα, έναντι αμοιβής, στην περίπτωση παραγγελίας από τρίτο σε εσωτερικό ή εξωτερικό δημόσιο χώρο, ή εναλλακτικά κατ’ επιλογήν οικειοθελώς. Όπως στην «πρεμιέρα», οι περφόρμερ μπορούν να εκτελούν τις χειρονομίες ή δράσεις καθ’ ολοκληρία και/ή διαδοχικά ή ταυτόχρονα με άλλους που εκτελούν εναλλάξ κάθε χειρονομία που όρισε κάθε δημιουργός, και στην περίπτωση αυτή οι συνδυασμοί μπορούν κατ’ αρχήν να έχουν μεγάλη διάρκεια. Στις περιπτώσεις όπου η παρτιτούρα διατίθεται στο κοινό, οι συμμετέχοντες μπορούν να την προσαρμόσουν όπως θέλουν, επιμολύνοντας τις χειρονομίες.
Το έργο Collective Exhibition for a Single Body παρουσιάζεται επίσης και ως μια ευρύτερη σύνθεση που παρέχει και μια γενικότερη επεξήγηση του πρότζεκτ. Η έκθεση περιλαμβάνει ένα σετ από παρτιτούρες για ατομικές χειρονομίες ή δράσεις τις οποίες οι δημιουργοί έχουν ταξινομήσει σε συγκεκριμένη σειρά, η οποία πάντως παραμένει ανοιχτή σε άλλους συνδυασμούς. Η παρτιτούρα μπορεί να περιλαμβάνει χειρόγραφες νότες, οπτικές ή με βάση τον χρόνο. Κάθε χειρονομία ή δράση μπορεί να παρουσιαστεί ως ξεχωριστή περφόρμανς και στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να διατίθενται πληροφορίες σχετικά με τον δημιουργό και το πλαίσιο της συλλογικής έκθεσης από όπου αυτή προκύπτει.
Η κάθε περφόρμανς του έργου Collective Exhibition for a Single Body μπορεί μεταγενέστερα να επανεκτελεστεί είτε από περφόρμερ είτε ελεύθερα από τον καθένα· και στις δύο περιπτώσεις, πρέπει να δοθούν πληροφορίες για τους δημιουργούς και το πλαίσιο σύλληψης της έκθεσης.
Ο αριθμός των έργων Collective Exhibitions for a Single Body είναι απεριόριστος· κάθε έκθεση πρέπει, όμως, να ποικίλλει όσο το δυνατόν περισσότερο όσον αφορά την επιλογή δημιουργών, οι οποίοι θα τεκμηριώσουν την έκθεση με τη μορφή δημοσιευμένης παρτιτούρας που θα διατίθεται σε οποιονδήποτε τη θελήσει.
Collective Exhibition for a Single Body, άποψη εγκατάστασης, Museum für Sepulkralkultur, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Liz Eve
Collective Exhibition for a Single Body, άποψη εγκατάστασης, Museum für Sepulkralkultur, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Liz Eve
Η πρώτη παρουσίαση του έργου Collective Exhibition for a Single Body πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της documenta 14 και δόθηκαν παραστάσεις κάθε εβδομάδα από Παρασκευή έως Κυριακή μεταξύ 12 και 2:30 μ.μ. στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά από τις 6 Απριλίου έως τις 16 Ιουλίου. Από τις 8 Ιουνίου έως τις 17 Σεπτεμβρίου 2017, όλες οι παρτιτούρες παρουσιάζονται στο Museum für Sepulkralkultur στο Κάσελ μαζί με το υλικό που σχετίζεται με την παράσταση.
Επιμέλεια: Pierre Bal-Blanc, με τη συνδρομή της Ελένης Ρήγα και του Lou Forster. Ανάθεση της documenta 14, συμπαραγαγωγή: Kadist και Kontakt. The Art Collection of Erste Group.
