Douglas Gordon

Το I had nowhere to go (Δεν είχα πού να πάω, 2016) του Douglas Gordon είναι µια ταινία/εγκατάσταση προβαλλόµενης εικόνας διάρκειας 97 λεπτών, στην οποία ακούγεται η φωνή του αθέατου πειραµατικού κινηµατογραφιστή Jonas Mekas να διαβάζει αποσπάσµατα από την οµότιτλη αυτοβιογραφία του του 1991, ενώ η εικόνα του εµφανίζεται περιοδικά µέσα από το πυκνό σκοτάδι που δεσπόζει στη µαύρη οθόνη του έργου. Tο έργο δεν δείχνει σχεδόν τίποτα. Κι όµως, µε αυτή την πρακτική η ταινία απογειώνει τις προηγούµενες παρεµβάσεις του Gordon στην κινηµατογραφική ιστορία και υλικότητα.

Ο Gordon είναι γνωστός για το ότι όρισε εκ νέου τις προσδοκίες όσον αφορά την κινούµενη εικόνα και τη σχέση µεταξύ ήχου, κειµένου, εικόνας και ανθρώπινου πορτρέτου. Σκεφτείτε, για παράδειγµα, το 24 Hour Psycho (24 ώρες Ψυχώ, 1993), τη βιντεοεγκατάσταση του Gordon που επέκτεινε τη διάρκεια του Ψυχώ (1960) του Hitchcock από 109 λεπτά σε 24 ώρες προβάλλοντας δύο καρέ ανά δευτερόλεπτο αντί για 24. Αντίθετα, η αφήγηση της ιστορίας του Mekas, ιδρυτή του Anthology Film Archives στη Νέα Υόρκη, σηµατοδοτεί τον στοχασµό γύρω από την ιστορία του avant-garde σινεµά, του οποίου είναι κεντρική φιγούρα, και την εισαγωγή των αισθητικών αποφάσεων του Gordon στα ζητούµενα του σινεµά αυτού – την απόρριψη της γραµµικής αφήγησης, την ανυποχώρητη αντιστοιχία ήχου/εικόνας, τη συγκάλυψη του σκότους ανάµεσα στα καρέ. Έτσι, η εγκατάσταση συνιστά στοχασµό γύρω από την ιστορική θέση του ίδιου του έργου του Gordon.

Με ιστορικούς όρους, τα χρονογραφικά αποσπάσµατα που διαβάζονται στην ταινία περιγράφουν τη ζωή του Mekas ως εφήβου στην κατεχόµενη Λιθουανία κατά τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο. Η εστίαση στην ανάµνηση του πολέµου όπως την αφηγείται µια ασώµατη φωνή δίνει τη δυνατότητα στο έργο του Gordon να θέσει το ερώτηµα όσον αφορά τη (µη)αναπαραστασιµότητα του ολέθρου του πολέµου και, επιπλέον, να συµµετάσχει στην κινηµατογραφική συζήτηση που εγκαινίασε η ταινία Shoah του Claude Lanzmann από το 1985, η οποία απέφυγε να χρησιµοποιήσει εικόνες αρχείου από τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο προτιµώντας προφορικές µαρτυρίες. Ο Gordon, ο οποίος γεννήθηκε στη Γλασκόβη το 1966 και τώρα ζει στο Βερολίνο και στη Γλασκόβη, µετατρέπει την προφορική µαρτυρία σε αποφασιστική µη εικόνα, ενώ οι λιγοστές οπτικές σεκάνς του έργου καταδεικνύουν την απείθειά του απέναντι στη διάκριση µεταξύ πληροφορίας και αισθητικής.

Μετά το έργο του Gordon (και του Philippe Parreno) Zidane: A 21st Century Portrait (Zidane: Ένα πορτρέτο του 21ου αιώνα, 2006), το I had nowhere to go δίνει επίσης συνέχεια στην πρακτική του καλλιτέχνη ως καινοτόµου και σε έναν βαθµό εικονοκλαστικού προσωπογράφου. Εντούτοις, ενώ το Zidane αποσυναρµολογούσε την περσόνα διά µέσου της υπερ-ορατότητας, η τελευταία φιλµική προσωπογραφία του Gordon το πετυχαίνει µε την έλλειψη ορατότητας, η οποία όχι µόνο συσκοτίζει την εµφάνιση στην οθόνη, αλλά και θέτει υπό αµφισβήτηση την αίσθηση εαυτού και ακεραιότητας του θεατή, καθιστώντας εξαιρετικά δυσδιάκριτες τις διαφορές µεταξύ ιστορίας και φαινοµενολογίας, εαυτότητας και ετερότητας.

Ory Dessau

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση
Απόσπασμα από το documenta 14: Daybook
Σχετικές αναρτήσεις

Κινηματογραφικό πρόγραμμα της documenta 14 – καθημερινές προβολές: Παρασκευή

Manthia Diawara, Douglas Gordon, Narimane Mari, Jonas Mekas, David Perlov και Wang Bing

10:00

Wu ming zhe: Man with No Name (Wu ming zhe: Άντρας χωρίς όνομα, 2010), Wang Bing, Χονγκ Κονγκ (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας), 92΄, στα μανδαρινικά…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο

Κινηματογραφικό πρόγραμμα της documenta 14 – καθημερινές προβολές: Πέμπτη

Manthia Diawara, Douglas Gordon, Narimane Mari, Jonas Mekas, David Perlov και Wang Bing

10:00

Fu yu zi: Father and Sons (Fu yu zi: Πατέρας και γιοι, 2014), Wang Bing, Χονγκ Κονγκ (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας)/Γαλλία, 97΄, στα μανδαρινικά…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο

Κινηματογραφικό πρόγραμμα της documenta 14 – καθημερινές προβολές: Τετάρτη

Manthia Diawara, Douglas Gordon, Narimane Mari, Jonas Mekas, David Perlov και Wang Bing

10:00

Tong dao: Coal Money (Tong dao: Ανθρακοχρήματα, 2009), Wang Bing, Χονγκ Κονγκ (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας)/Γαλλία, 52΄, στα μανδαρινικά κινεζικά…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο

Κινηματογραφικό πρόγραμμα της documenta 14 – καθημερινές προβολές: Τρίτη

Manthia Diawara, Douglas Gordon, Narimane Mari, Jonas Mekas, David Perlov και Wang Bing

10:00

He Fengming, Wang Bing, 2007, Χονγκ Κονγκ (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας), 184΄, στα μανδαρινικά κινεζικά με αγγλικούς υπότιτλους, Gloria Kino Old…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο

Κινηματογραφικό πρόγραμμα της documenta 14 – καθημερινές προβολές: Δευτέρα

Manthia Diawara, Douglas Gordon, Narimane Mari, Jonas Mekas, David Perlov και Wang Bing

10:00

Tie Xi Qu: West of the Tracks (Tie Xi Qu: Δυτικά των γραμμών), Μέρος I: Σκουριά, Wang Bing, 2003, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, 240΄, στα μανδαρινικά…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο

Κινηματογραφικό πρόγραμμα της documenta 14
καθημερινές προβολές: Κυριακή

Manthia Diawara, Douglas Gordon, Narimane Mari, Jonas Mekas, David Perlov και Wang Bing

10:00

Feng ai: ’Til Madness Do Us Part (Feng ai: Μέχρι να μας χωρίσει η τρέλα, 2013), Wang Bing, Χονγκ Κονγκ (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας)/Γαλλία/Ιαπωνία…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο