Abel Rodríguez

Abel Rodríguez, Ciclo anual en las altas terrazas de la selva tropical (Ετήσιος κύκλος στις ψηλές αναβαθμίδες του τροπικού δάσους, 2007), μελάνι σε χαρτί, 50 × 70 εκ., ευγενική παραχώρηση Abel Rodríguez και Tropenbos International Colombia

Abel Rodríguez, επιλεγμένα σχέδια από τη σειρά «Annual Cycle of the Flooded Rainforest», 2009, μελάνι, γραφίτης και ακουαρέλα σε χαρτί, άποψη εγκατάστασης, Naturkundemuseum im Ottoneum, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Roman März

Τα σχέδια του Abel Rodríguez είναι µια συρραφή διάφορων ιστοριών. Η πρώτη είναι αυτή του Mogaje Guihu, ο οποίος γεννήθηκε στην κοινότητα των Νονούγια γύρω στο 1944, στις πηγές του ποταµού Καουιναρί στον κολοµβιανό Αµαζόνιο, και ανατράφηκε από τους αυτόχθονες Μουινάνε. Ο θείος του, ένας sabedor (άνθρωπος της γνώσης), τον δίδαξε τα πάντα για τα φυτά. Έγινε γνωστός ως νονός των φυτών. Η δεύτερη ιστορία είναι του Carlos Rodríguez, ενός βιολόγου που είναι επικεφαλής του κολοµβιανού κλάδου µιας ολλανδικής ΜΚΟ, του Tropenbos, µε αποστολή τη µελέτη και την προστασία της τροπικής ζούγκλας. Κάποια στιγµή χρειάστηκαν τοπικούς ξεναγούς για να βοηθήσουν φοιτητές που µελετούσαν τα φυτά του Αµαζονίου να διακρίνουν τα τοπικά φυτά. Ένας από τους ξεναγούς ήταν ο Guihu, ο οποίος αποδείχτηκε συνεπής και αξιόπιστος, ένας αληθινός σοφός.

Αργότερα, τη δεκαετία του ’90, ο Guihu –ο οποίος τότε πια είχε υιοθετήσει το δυτικό όνοµα Abel Rodríguez– πήγε στην Μπογκοτά και, γλιτώνοντας από τη βία στη ζούγκλα, εγκαταστάθηκε σε µια φτωχογειτονιά στις παρυφές της κολοµβιανής πρωτεύουσας. Εκεί ο Carlos Rodríguez συνάντησε τυχαία τον Abel και τον προσκάλεσε να δουλέψει ξανά µε το Tropenbos ως ειδικός στα φυτά, εξασφαλίζοντάς του τα εργαλεία για να δηµιουργεί σχέδια µε φυτά. Οι ακριβείς απεικονίσεις των φυτών που φτιάχνει ο Abel είναι προϊόν της µνήµης του και των γνώσεων που απέκτησε µέσα από τις προφορικές παραδόσεις: είναι τα οράµατα κάποιου που βλέπει τις δυνατότητες των φυτών να αποτελέσουν τροφή, πρώτη ύλη για καταλύµατα και ρούχα και για τις ιερές τελετουργίες. Τα «βοτανικά έργα» του περιλαµβάνουν γραπτές πληροφορίες, όπως τι χρώµα και τι γεύση έχει ο φλοιός, ποια εποχή ανθίζει το φυτό, πού ευδοκιµεί και ποια εποχή του χρόνου, τόσο στη γλώσσα των Μουινάνε όσο και στα ισπανικά. Για παράδειγµα, το έργο του Ciclo anual del bosque de la vega (Αλλαγές εποχών στο πληµµυρισµένο τροπικό δάσος, 2009-10) είναι ένα ηµερολόγιο που παρακολουθεί τις αλλαγές στην εµφάνιση και στη ζωή στο πληµµυρισµένο δάσος. Ενώ ο πίνακάς του Árbol de la vida y de la abundancia (Το δέντρο της ζωής και της αφθονίας, 2012) αφηγείται την ιστορία της δηµιουργίας της ζούγκλας, της απαρχής του κόσµου.

Υπάρχει και µια τέταρτη ιστορία: η ενασχόληση του Abel µε έναν εντελώς καινούριο τοµέα. Μετά τη συµπερίληψη σχεδίων του στην έκθεση µε τίτλο Historia natural y política (Φυσική και πολιτική ιστορία) στο Μουσείο Μποτέρο της Μπογκοτά το 2008, το έργο του αποτέλεσε µέρος πολλών εκθέσεων τόσο στην Αµερική όσο και στην Ευρώπη. Ο Abel, ωστόσο, δεν θεωρεί ότι δηµιουργεί σύγχρονη τέχνη, όπως αυτή ορίζεται στη Δύση: «Σε εµάς αυτή η έννοια δεν υπάρχει, το πιο συναφές που µου έρχεται στον νου είναι η λέξη iimitya, που στη γλώσσα των Μουινάνε σηµαίνει “λέξη µε δύναµη” – όλοι οι δρόµοι οδηγούν στην ίδια γνώση, η οποία είναι η αρχή όλων των δρόµων».

José Roca

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση
Απόσπασμα από το documenta 14: Daybook