Aboubakar Fofana

Αποξηραμένα φύλλα νγκάλαμα ετοιμάζονται για το δοχείο βαφής, φωτογραφία: Riley Salyards

Aboubakar Fofana, Ka touba Farafina yé (Ευλογία Αφρικής), 2017, πενήντα τέσσερα πρόβατα, η αφρικανική ήπειρος, λουλάκι, βοσκή, άνθρωποι, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Στάθης Μαμαλάκης

Aboubakar Fofana, Fundi (Εξέγερση), 2017, διάφορα υλικά, άποψη εγκατάστασης, ​documenta Halle, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Roman März

O Aboubakar Fofana γεννήθηκε στο Μάλι το 1967, αλλά σε νεαρή ηλικία εγκατέλειψε την Αφρική και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Το αρχικό αντικείµενο του Fofana ήταν η καλλιγραφία. Συνεπαρµένος από το σηµείο και το ίχνος, αντλούσε από δυτικές και ανατολικές παραδόσεις για να µπορέσει να τιθασεύσει το µέσο του. Αναρωτήθηκε αν είχε και η Αφρική κάτι ανάλογο, ώσπου µια σειρά από τυχαία γεγονότα τού αποκάλυψε έναν θησαυρό συστηµάτων γραφής από ολόκληρη την ήπειρο. Η πρώτη του µεγάλη εγκατάσταση βασίστηκε σε αυτές τις ποικίλες γραφές, ανατρέποντας τη ροµαντική πεποίθηση ότι όλες οι αφρικανικές κοινωνίες ανήκαν στην προφορική παράδοση και αντανακλώντας την πνευµατική επανάσταση του ίδιου του Fofana µε την Αφρική ως πηγή έµπνευσης. Και τότε θυµήθηκε ένα φυτό που είχε δει στο δάσος όταν ήταν παιδί ακόµη στην Αφρική: ένα φυτό µε συνηθισµένα πράσινα φύλλα, που όταν όµως τα πίεζες τα δάχτυλά σου βάφονταν µπλε.

Επιστρέφοντας στη Δυτική Αφρική, βάλθηκε να ταξιδεύει σε όλη την περιοχή αναζητώντας κάποιον να του µάθει πώς θα έφτιαχνε ένα καζάνι για τη ζύµωση του λουλακιού. Όµως οι δεξιότητες αυτές είχαν σβήσει πριν ακόµη ο ίδιος γεννηθεί, δίνοντας τη θέση τους στις χηµικές βαφές και αφήνοντας µόνο αποσπασµατικές γνώσεις. Πολλές από τις πληροφορίες που έψαχνε τις βρήκε σε µια βιβλιοθήκη στο Παρίσι, σε περιγραφές της καθηµερινής ζωής στη Δυτική Αφρική πριν από την Ανεξαρτησία. Επί χρόνια ταξίδευε µεταξύ των δύο κόσµων του, συλλέγοντας από παντού κοµµάτια γνώσης και προσπαθώντας να τα συνθέσει και να τα κάνει πράξη.

Το απτό προϊόν της δουλειάς του Fofana είναι αποτέλεσµα µιας πνευµατικής πρακτικής βασισµένης στη βαθιά του πεποίθηση ότι η φύση είναι θεϊκή, και µε αυτόν τον τρόπο µοιράζεται τη δουλειά του µε το κοινό. Η τέχνη του πηγάζει από προσπάθειες δεκαετιών να µάθει να εργάζεται αρµονικά µε τις δυνάµεις της φύσης, ενώ τα υλικά του, µε τους περιορισµούς και τις εγγενείς αρετές τους, διαπερνούν πλήρως κάθε πτυχή της δουλειάς του. Τα καζάνια του για το λουλάκι είναι ζωντανά. Περιέχουν λιγοστά συστατικά και καθόλου χηµικά: το χρώµα προέρχεται από τα ίδια τα φύλλα του φυτού, αφού αυτά κοπανιστούν και ξεραθούν. Τα βακτηρίδια που συντηρούνται µε προσοχή στο καζάνι κάνουν προσβάσιµη την ινδικοτίνη, τη χρωστική των φύλλων, και την ανάγουν σε µορφή που µπορεί να περαστεί απευθείας µε οξείδωση στο ύφασµα.

Η δουλειά του Fofana αντανακλά τη συνειδητή του προσπάθεια να υπερασπιστεί και να διατηρήσει τις τεχνικές και τα υλικά του όσο και το περιβάλλον και τις ανθρώπινες φιλοσοφίες που τα ανέδειξαν. Για τον Fofana ο φυσικός κόσµος µαζί µε τις ανθρώπινες ικανότητες υπήρξε η αφετηρία µας και θα είναι το τέρµα µας.

Johanna Macnaughtan

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση
Απόσπασμα από το documenta 14: Daybook
Σχετικές αναρτήσεις

Στο μεταξύ, ο Aboubakar Fofana συμμετέχει με ένα ύφασμα στο documenta 14 Reader

Monika Szewczyk

Ο καλλιτέχνης Aboubakar Fofana χρειάστηκε μία ολόκληρη ημέρα για να στήσει ένα καζάνι για λουλάκι με βάση τη φρουκτόζη…

 Περισσότερα
Σημειώσεις