Δευτέρα 21 Αυγούστου 2017, 24:00 στην ΕΡΤ2
Golden Eighties (Τα χρυσά ’80s), 1986, Γαλλία/Βέλγιο/Ελβετία, 96΄
No Home Movie (Δεν είναι home movie), 2015, Βέλγιο/Γαλλία, 115΄
Σκηνοθεσία: Chantal Akerman
Η Chantal Akerman, σκηνοθέτις των ταινιών Golden Eighties και No Home Movie, μεταξύ άλλων κλασικών έργων του ανεξάρτητου κινηματογράφου, πέθανε τον Οκτώβριο του 2015. Η ασυμβίβαστη σταδιοδρομία της κορυφώθηκε με τη ριζοσπαστική παρακαταθήκη που αφήνει με την τελευταία της μεγάλου μήκους ταινίας No Home Movie.
Το ανατρεπτικό ντεμπούτο της Akerman ως δεκαοκτάχρονης κινηματογραφίστριας, το Saute ma Ville, διαδραματιζόταν στην κουζίνα του πατρικού της σπιτιού στις Βρυξέλλες. Η πιο γνωστή της ταινία, ένα φεμινιστικό ορόσημο του 1975 με τίτλο Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles, εκτυλισσόταν σχεδόν αποκλειστικά στα κλειστοφοβικά όρια του σπιτιού μιας γυναίκας.
Επομένως μοιάζει απόλυτα λογικό να ολοκληρωθεί η κινηματογραφική της πορεία με ένα τρυφερό, σπαρακτικό πορτρέτο της μητέρας της, όπου οι πιο διεισδυτικές σκηνές διαδραματίζονται και πάλι σε μια κουζίνα στις Βρυξέλλες. Μια «σπιτική» ταινία, λοιπόν – αλλά και το εντελώς αντίθετό της, καθώς καταγράφει τη σκηνοθέτιδα που προσπαθεί να διαχειριστεί την αίσθηση ότι όλη της τη ζωή ήταν άστεγη. Η ταινία καταλήγει με ένα χαρακτηριστικά σκληρό, συνταρακτικό φινάλε.
Το ότι η Akerman ήταν σε θέση να παρουσιάσει μια πιο ρόδινη εικόνα της καθημερινής ζωής αποδεικνύεται στα Golden Eighties. Εδώ η αγάπη της κόρης προς τη μητέρα (γεννημένη στην Πολωνία, και μια από τους επιζήσαντες των ναζιστικών στρατοπέδων εκκαθάρισης) και τους γονείς της εκφράζεται σε μια ευχάριστη και ζωηρή μουσική κωμωδία. Τοποθετημένη σε ένα πολυκατάστημα της δεκαετίας του ’80, η ταινία είναι γεμάτη υπονοούμενα και αυτοβιογραφικές αναφορές.
Οι δύο πλευρές της Chantal Akerman θα μας λείπουν για πάντα.
—Dieter Roelstraete, επιμελητής documenta 14