Ως ανταπόκριση στη βιαιότητα και στο πλήθος των παραπόνων και των προσβολών των οποίων γίναμε αποδέκτες κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, αποφασίσαμε να ακυρώσουμε την περφόρμανς του Franco “Bifo” Berardi. Σεβόμαστε όσους μπορεί να προσβλήθηκαν από τον τίτλο του ποιήματος του Berardi. Δεν θέλουμε να ενισχύσουμε την οδύνη τους.
Ωστόσο, δεν θέλουμε να αποδεχτούμε απλώς τις κατηγορίες τους ούτε να εγκαταλείψουμε τη συζήτηση και την κριτική σκέψη. Αντιθέτως, χρειάζεται να ενεργοποιήσουμε τη Βουλή των Σωμάτων που φιλοξενεί όλες τις φωνές και ενθαρρύνει τον διάλογο.
Ο νέος τίτλος της εκδήλωσης αναφέρεται σε πολλαπλά μηνύματα που καταλήγουν στην προσβλητική δήλωση «ντροπή σας», καθώς και στη δήλωση του Franco “Bifo” Berardi ότι μάλλον αυτό για το οποίο οφείλουμε να ντρεπόμαστε είναι η βιαιότητα των νεκροπολιτικών τεχνικών που εφαρμόζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προκειμένου να διαχειριστούν τη ροή των μεταναστών και των προσφύγων. Τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε συλλογικά όσον αφορά αυτή την ντροπή;
Αντί να ακυρώσουμε πλήρως την εκδήλωση, θα ανοίξουμε τη Βουλή των Σωμάτων για μια συνεδρία με τον Franco “Bifo” Berardi την Πέμπτη 24 Αυγούστου στις 8:30 μ.μ., ώστε να καλλιεργηθεί ένας διάλογος με όλες τις φωνές, να ακολουθήσει ανάγνωση του ποιήματός του και συμμετοχική συζήτηση με θέμα τα νέα πρόσωπα του φασισμού και τις τρέχουσες πολιτικές της μετανάστευσης στην Ευρώπη.
Η Βουλή των Σωμάτων διεκδικεί την ουτοπία της κριτικής όταν οι δυνατότητες τόσο για κριτική όσο και για ουτοπία μοιάζουν να χάνονται. Ως πείραμα ριζοσπαστικής δημοκρατίας που εκτυλίσσεται εντός του προστατευμένου πλαισίου μιας έκθεσης τέχνης, η Βουλή των Σωμάτων θέλει να δημιουργήσει έναν χώρο κριτικής αντίστασης και ποιητικής ανυποταξίας που δεν μπορεί να αποστασιοποιείται από συγκεκριμένες ιστορικές και κοινωνικές πρακτικές. Σε αντιπαράθεση με τις επίσημες κοινοβουλευτικές μορφές αντιπροσώπευσης, η πλουραλιστική Βουλή των Σωμάτων δουλεύει με ρηξικέλευθες ετερογενείς και ενσώματες γλώσσες, οι οποίες διακρίνονται από περίπλοκη ιστορικότητα και ενσωματώνουν μεμονωμένα και συλλογικά τραύματα καθώς και απαιτήσεις για ευθύνη και επανόρθωση. Κι όμως, η Βουλή των Σωμάτων δεν μπορεί να είναι ένας χώρος όπου η επιτελεστική δύναμη της γλώσσας μπορεί να χρησιμοποιείται υπηρετώντας τη βία. Αμφισβητώντας την ηγεμονική γραμματική αλλά και την ήδη απλοποιημένη ιδεολογική γλώσσα, η Βουλή των Σωμάτων απαιτεί από τους συμμετέχοντες να υπερβούν τις καθιερωμένες πολιτικές ταυτότητας και τις φυσικοποιημένες θέσεις, και τους καλεί σε πράξεις βαθιάς ακρόασης και κριτικής αποταύτισης. Δεν στοχεύει σε μια ενοποιημένη μεταγλώσσα. Αντιθέτως, στοχεύει στη δημιουργία δικτύων αλληλεγγύης ανάμεσα σε διαφορετικά ιδιώματα και σε πρακτικές στους εργατικούς, αντιρατσιστικούς, αντιαποικιοκρατικούς, αντιφασιστικούς, τρανσφεμινιστικούς, queer-cripp και οικολογικούς αγώνες. Ενώ αυτές οι συμμαχίες μπορούν να οικοδομηθούν μόνο με τη δέουσα φροντίδα να καθοριστεί ξεχωριστά κάθε ιστορία καταπίεσης, φαίνεται επείγον να θεμελιωθεί μια κοινή κριτική των υποδόρια κυρίαρχων καπιταλιστικών και αποικιοκρατικών επιστημολογιών της φυλής και της σεξουαλικότητας που καθορίζουν τις σύγχρονες συνθήκες ζωής και θανάτου. Σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε σε αυτή την εφήμερη συνάθροιση ως δρώντες στον συλλογικό αγώνα.
–Paul B. Preciado, Επιμελητής του Προγράμματος Δημόσιων Δράσεων της documenta 14
Ανταπόκριση στην κριτική που προηγήθηκε της προγραμματισμένης εκδήλωσης με τον Franco “Bifo” Berardi:
Ο σκοπός της προγραμματισμένης συζήτησης με τον Ιταλό πολιτικό θεωρητικό Franco “Bifo” Berardi και της ανάγνωσης ενός ποιήματός του στη Βουλή των Σωμάτων της documenta 14 δεν είναι καθόλου η σχετικιστική θεώρηση του Ολοκαυτώματος, που, βάσει κλίμακας και συστηματικότητας, παραμένει ο κατεξοχήν κρατικά οργανωμένος αφανισμός ενός ολόκληρου γένους στην ιστορία της ανθρωπότητας. Αντιθέτως, σκοπός του Berardi είναι να θέσει με σοβαρότητα και υπευθυνότητα το Ολοκαύτωμα ως το απόλυτο σημείο αναφοράς για την ακραία, βίαιη και συστημική αδικία που υφίστανται από τους εθνικούς και υπερεθνικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς τα σώματα των προσφύγων οι οποίοι προσπαθούν να διαφύγουν στην Ευρώπη και πεθαίνουν κατά τη διάρκεια της φυγής, στη θάλασσα ή στην ξηρά, ή καταλήγουν σε στρατόπεδα κράτησης, συνήθως εκτός Ευρώπης ή στις μεθόριες χώρες του νότου. Τα στρατόπεδα, όπου επικρατούν η αυστηρή αστυνόμευση και η έλλειψη διαφάνειας, σίγουρα δεν έχουν κατασκευαστεί για να προσφέρουν μια απτή εκδοχή του μέλλοντος και εξυπηρετούν μόνο για να απομακρύνουν ουσιαστικά το «πρόβλημα» των προσφύγων από το οπτικό πεδίο των Ευρωπαίων. Ο διοικητικός μηχανισμός, καθώς και τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα που χρησιμοποιούνται για να λυθεί το «πρόβλημα» κρατώντας τους πρόσφυγες υπό περιορισμό είναι σύγχρονα και τα πλέον εξελιγμένα. Ωστόσο, η παραδοσιακή πολιτική σκηνή που υλοποιεί την εφαρμογή της εν λόγω τεχνολογίας παραμένει απελπιστικά παρωχημένη και αδυνατεί να διαχειριστεί το πρόβλημα, ενώ άνθρωποι κυριολεκτικά πεθαίνουν στην πόρτα μας.
Έχουμε μάθει πολύ καλά ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα όταν κωφεύουμε στις κραυγές των καταδιωκόμενων και ξεχασμένων Άλλων. Το Ολοκαύτωμα σχεδιάστηκε από το ναζιστικό κράτος και υλοποιήθηκε πειθήνια από τους αξιωματούχους και συνεργούς του σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη κατά τη διάρκεια σχετικά μικρού χρονικού διαστήματος, ενώ ο «πολιτισμένος» κόσμος επέλεξε –με απόφαση των εκλεγμένων πολιτικών του, οι οποίοι αγνόησαν την αλήθεια των λιγοστών αναφορών που περιέγραφαν το δράμα των Εβραίων σε κατεχόμενες χώρες, και με την παθητική στάση των περισσότερων πολιτών στις ευρωπαϊκές κοινωνίες– να μη βλέπει, να μην ξέρει και να μη δρα. Η ηρωική και ανθρωπιστική συμπεριφορά πολλών γνωστών και άγνωστων ιδιωτών δεν άλλαξε το αποτέλεσμα. Ο σχεδόν ολικός αφανισμός των Ευρωπαίων Εβραίων κατέστη γεγονός.
Το ποίημα του Berardi και η εκδήλωση στη Βουλή των Σωμάτων είναι μια προειδοποίηση ενάντια στην ιστορική αμνησία, ένα κάλεσμα για αφύπνιση συνειδήσεων και συλλογική δράση – και όχι μια προσπάθεια σχετικοποίησης του Ολοκαυτώματος. Το θέμα δεν είναι τόσο η πολιτική διαχείριση της μνήμης, με την οποία η Γερμανία αναμετράται αρκετό καιρό, αλλά το τι συμβαίνει εδώ και τώρα μέσα στην Ευρώπη και στο κατώφλι της.
—Adam Szymczyk, Καλλιτεχνικός Διευθυντής της documenta 14
Ο Franco Berardi είναι συγγραφέας και ακτιβιστής των ΜΜΕ. Το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο Futurability, εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Verso. Τη δεκαετία του 1970 συμμετείχε στην πρωτοβουλία για το Radio Alice και ήταν συνεργάτης του περιοδικού A/traverso.
