Χρύσα

Χρύσα, Cycladic Books, 1957, γύψος, είκοσι έργα, Συλλογή Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα (ΕΜΣΤ), άποψη εγκατάστασης, ΑΝΤΙΔΩΡΟΝ. Η Συλλογή του ΕΜΣΤ, Fridericianum, Κάσελ, φωτογραφία: Mathias Völzke

Χρύσα, Cycladic Books, 1957, γύψος, είκοσι έργα, Συλλογή Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα (ΕΜΣΤ), άποψη εγκατάστασης, ΑΝΤΙΔΩΡΟΝ. Η Συλλογή του ΕΜΣΤ, Fridericianum, Κάσελ, φωτογραφία: Mathias Völzke

Από την αρχή της σταδιοδρομίας της η Χρύσα ακολουθούσε την τάση της προς τη γενίκευση: τα Κυκλαδικά Βιβλία ήταν ήδη ένα ολοκληρωμένο έργο, ένας αυτοσκοπός. Όταν γνώρισε τη Νέα Υόρκη, το σοκ αποτέλεσε το άμεσο έναυσμα: το 1957 δημιουργήθηκαν τα Κυκλαδικά Βιβλία. Είναι ανάγλυφα σε γύψο, σε σχήμα Τ, και ακολουθούν τη διάρθρωση του εσωτερικού ενός χαρτόκουτου. Το ξεδιπλωμένο χαρτόκουτο, ως πρόπλασμα, προσδίδει τη στιλιζαρισμένη γεωμετρία του ανάγλυφου που είναι χαρακτηριστική της κυκλαδικής γλυπτικής. Η Χρύσα είχε εμπνευστεί από το όραμα ενός κυκλαδικού ειδωλίου με το χαρακτηριστικό πρόσωπο (η οριζόντια πτύχωση δηλώνει μάτια και φρύδια, η κάθετη δηλώνει μύτη) κοιτώντας τον πάτο ενός από τα αμέτρητα χαρτόκουτα που είναι χαρακτηριστικό στοιχείο της καταναλωτικής μας κοινωνίας.

Τα Κυκλαδικά Βιβλία δεν επιβαρύνονται με τον λόγο. Είναι «άγραφα».

Εκτός από την εγγενή ομορφιά τους, τα αντικείμενα γοητεύουν επειδή η παρουσία τους είναι καθοριστική, αμετάκλητη, αξιωματική. Το πρώτο έργο της Χρύσας είναι ήδη πλήρες και προτείνει την απόλυτη εικόνα, την οριστική διαδικασία.

Από το Pierre Restany, Chryssa (Νέα Υόρκη: Harry N. Abrams, Inc., 1977)

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση