Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας
(1906-1994)

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, τριάντα έξι αργυροτυπίες, δεκαετία του 1930, Συλλογή Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Γκίκα, Φωτογραφικό Αρχείο, Αθήνα, άποψη εγκατάστασης, Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, τριάντα έξι αργυροτυπίες, δεκαετία του 1930, Συλλογή Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Γκίκα, Φωτογραφικό Αρχείο, Αθήνα, άποψη εγκατάστασης, Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, τριάντα έξι αργυροτυπίες, δεκαετία του 1930, Συλλογή Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Γκίκα, Φωτογραφικό Αρχείο, Αθήνα, άποψη εγκατάστασης, Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Το αρχείο του ζωγράφου Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα περιλαμβάνει 100 περίπου φωτογραφίες του ιδίου. Η επιλογή που εκτίθεται εδώ τραβήχτηκε με μια μηχανή Leica κατά τα ταξίδια του στην Ελλάδα, ως οπτικές σημειώσεις για το ζωγραφικό του έργο.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Γκίκα σε συνέντευξη του 1994, το ενδιαφέρον του για τη φωτογραφία χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930 και ήταν αποτέλεσμα της σχέσης του αφενός με τον φωτογράφο Émil Seraf, που διατηρούσε φωτογραφείο στην Αθήνα, και αφετέρου με τον κριτικό και εκδότη των Cahiers dart Christian Zervos, με τον οποίο των συνέδεε στενή φιλία. Από τον Seraf ο Γκίκας απέκτησε τις τεχνικές γνώσεις για τη χρήση της μηχανής, ενώ από τον Ζερβό συγκράτησε τη μοντερνιστική αισθητική των καθαρών γραμμών, των μετωπικών λήψεων που τόνιζαν την επιπεδότητα της εικόνας, την επιλογή κάδρων που απέδιδαν τη γεωμετρική καθαρότητα και την αφαιρετικότητα τοπίου και αντικειμένων, με τρόπο που να τεκμηριώνεται αλλά και να «κατασκευάζεται» η μορφολογική σχέση τους με τη μοντέρνα τέχνη. Η φωτογραφική πρακτική του Γκίκα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι συμπίπτει με την προσπάθεια διαμόρφωσης ενός τοπικού μοντέρνου ιδιώματος από καλλιτέχνες της λεγόμενης «Γενιάς του 30», με έμφαση στην ελληνική γραμμή, στο ελληνικό φως, στις «μοντέρνες» ποιότητες του τοπίου, των αρχαίων ερειπίων αλλά και της λαϊκής τέχνης ή της τοπικής παράδοσης.

Αν και οι εκτυπώσεις δεν φέρουν χρονολογικές ενδείξεις, τα γραπτά και ζωγραφικά τεκμήρια τις τοποθετούν πιο κοντά στη δεκαετία του 1930. Κάποιες από αυτές είναι βέβαιο πως τραβήχτηκαν κατά την περίφημη κρουαζιέρα στις Κυκλάδες με το πλοίο Πατρίς ΙΙ στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (CIAM) το 1933, στη διοργάνωση του οποίου τόσο ο Ζερβός όσο και ο Γκίκας κατείχαν κεντρικό ρόλο.


Οι φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν πρώτη φορά στο βιβλίο του Διονύση Φωτόπουλου Ghika. Φωτογραφικές Σημειώσεις, εκδόσεις Ίκαρος 1994.

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση